Trên địa bàn xã Suối Cát, huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) có hơn 30ha đất công một phần bị người dân lấn chiếm xây nhà, phần khác bị bỏ hoang nhiều năm nay… Hiện nay, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương đang nan giải xử lý hậu quả.
Chiếm đất công xây nhà
Chúng tôi tìm đến Trại cai nghiện ma túy Suối Lùng nằm dọc Tỉnh lộ 3. Cơ sở này rộng hơn 22,2 ha, được giao cho Sở Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý từ năm 1993. Đến năm 1994, cơ sở được chuyển về Sông Lô (xã Phước Đồng, TP. Nha Trang), khu vực Suối Lùng trở thành nơi sản xuất, lao động trị liệu cho những người nghiện ma túy. Năm 2004, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chuyển cơ sở cai nghiện ma túy lên thôn Ba Dùi, xã Khánh Bình, huyện Khánh Vĩnh. Từ đó đến nay, do buông lỏng quản lý, khu đất này đã bị các hộ tự ý chiếm đất, xây dựng nhà ở ổn định nhiều năm nay.
 Khu đất của Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường sử dụng sai mục đích, hầu như bỏ hoang. |
Một phụ nữ bán nước uống đối diện Trung tâm Đào tạo và sát hạch lái xe Hồng Bàng cho biết, bà mới mua lại lô đất này năm ngoái với giá hơn 500 triệu đồng. Khi được hỏi về nguồn gốc đất, bà thật thà kể: “Toàn bộ khu vực này đều là đất của trại cai nghiện ma túy cũ nhưng Nhà nước bỏ không, trong khi người dân chúng tôi không có đất ở. Nhà tôi nằm ở phía sau kia, cũng tự xây lên trên đất của trại cai nghiện, còn lô này mua thêm để tiện buôn bán”.
Theo Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT), từ năm 2004 đến năm 2006, Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh đã phối hợp với UBND xã Suối Cát tiến hành kiểm tra việc chiếm đất của các hộ, yêu cầu tháo dỡ nhà, trả lại đất cho Nhà nước nhưng tình hình lấn chiếm đất ngày càng phức tạp hơn. Tháng 11-2004, thống kê có 26 hộ xây nhà thì đến năm 2006 đã tăng lên 65 trường hợp. Năm 2006, UBND xã Suối Cát và Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh đã phối hợp lập biên bản vi phạm hành chính đối với các trường hợp xây nhà trái phép. Tháng 3-2006, UBND xã Suối Cát và Trung tâm Giáo dục - Lao động xã hội tỉnh đã tổ chức họp các hộ để yêu cầu trả lại đất cho Nhà nước nhưng từ đó đến nay không có cơ quan nào đứng ra giải quyết dứt điểm tình trạng này.
Sử dụng đất không đúng mục đích
Tuy không bị lấn chiếm nhưng khu đất của Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường (thuộc Trường Đại học Khánh Hòa) tại thôn Khánh Thành Nam (xã Suối Cát) lại sử dụng không đúng mục đích. Theo quan sát của chúng tôi, toàn bộ khu đất rộng hơn 9,5ha này chủ yếu trồng chuối, xoài, dừa, bí… nhưng rất èo uột. Trong khu đất có một căn nhà cấp 4 khá cũ kỹ do một người tên Bảo ngủ lại trông coi. Khi chúng tôi đến thì chỉ gặp vợ ông Bảo và bà này cho biết, có 3 công nhân được thuê để chăm sóc cây nhưng chỉ làm từ 6 giờ đến khoảng 9 giờ là nghỉ.
 Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường với một căn nhà cấp 4 đã xuống cấp. |
Được biết, khu đất trên được UBND tỉnh giao không thu tiền sử dụng đất cho Trường Cao đẳng Sư phạm Nha Trang từ năm 2014, với mục đích sử dụng là “cơ sở giáo dục đào tạo”. Toàn bộ khu đất này hiện giao cho Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường thuộc Trường Đại học Khánh Hòa. Theo đại diện trung tâm, phần lớn diện tích đất được sử dụng cho sản xuất nông nghiệp, phục vụ cho sinh viên thực tập, thí nghiệm sinh học. Do điều kiện cơ sở vật chất của trung tâm còn thiếu thốn nên chỉ tập trung vào việc thu mẫu, bố trí thí nghiệm, thu thập số liệu và thực hành một số bài sinh học đơn giản.
Tuy nhiên, lãnh đạo Sở TN-MT cho biết, qua kiểm tra, phần lớn diện tích đất tại đây được sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp. Công trình trên đất chỉ có 1 nhà cấp 4 với diện tích khoảng 200m2 và một số công trình phụ phục vụ lưu trú cho thực tập sinh. Như vậy, việc sử dụng đất là không đúng mục đích được giao theo quy định tại Điều 147 Luật Đất đai năm 2013.
Nan giải xử lý hậu quả
Theo lãnh đạo Sở TN-MT, toàn bộ diện tích đất trước đây làm trại cai nghiện đã bị các hộ chiếm dụng, làm nhà. Các cơ sở của trung tâm cai nghiện không còn, trung tâm cũng không có nhu cầu sử dụng. Vì vậy, Sở TN-MT kiến nghị UBND tỉnh giao UBND huyện Cam Lâm chỉ đạo tổ chức xác minh việc sử dụng đất của 90 thửa đất mà các hộ gia đình đang sử dụng ở khu vực Suối Lùng. Theo đó, cần xác minh làm rõ các nội dung như: hộ khẩu, nhân khẩu, thời điểm lấn chiếm xây nhà, hiện trạng sử dụng đất, việc sang nhượng… Đối với các trường hợp đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phải kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ tại thời điểm cấp, xử lý sai phạm của tổ chức và cá nhân liên quan nếu có.
| Trong lần làm việc gần đây với UBND xã Suối Cát, ông Nguyễn Tấn Tuân - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã đề nghị UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo Sở TN-MT tham mưu quản lý sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí tài nguyên đất tại Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường và Trại cai nghiện ma túy Suối Lùng. Đối với các trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích được giao thì kiên quyết thu hồi, giao địa phương quản lý. |
Được biết, năm 2017 Sở TN-MT đã có báo cáo UBND tỉnh về kết quả kiểm tra công tác quản lý, sử dụng đất của 5 tổ chức trên địa bàn xã Suối Cát. Tại báo cáo này, sở kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu Trường Đại học Khánh Hòa báo cáo kế hoạch triển khai đầu tư xây dựng cơ sở giáo dục đào tạo tại khu đất Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường. Nếu trường không có nhu cầu sử dụng đất đúng mục đích giao đất thì kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo lập thủ tục thu hồi đất.
Ngày 17-6, UBND tỉnh có văn bản giao Sở TN-MT chủ trì khẩn trương tổ chức thanh tra, kiểm tra công tác quản lý sử dụng tài nguyên đất tại một số cơ sở, trong đó có Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường và Trại cai nghiện ma túy Suối Lùng. Qua thanh tra cần có kiến nghị, đề xuất đối với các trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích được giao thì kiên quyết thu hồi để giao cho địa phương quản lý. Ngày 22-7, Sở TN-MT có báo cáo kết quả thanh tra, theo đó sở sẽ phối hợp với đơn vị chủ quản hậu kiểm việc sử dụng đất ở Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường và sẽ báo cáo kết quả xử lý cho UBND tỉnh. Đối với Trại cai nghiện ma túy Suối Lùng, do sai phạm đã diễn ra từ lâu nên sở sẽ tiếp tục phối hợp với UBND huyện Cam Lâm rà soát quá trình sử dụng đất, sau đó tham mưu UBND tỉnh xử lý dứt điểm.
VĂN KỲ
Ông Lương Đức Huệ - Chủ tịch UBND xã Suối Cát: Qua kiểm tra thực tế, khu đất Trại cai nghiện ma túy Suối Lùng đã bị dân lấn chiếm toàn bộ diện tích để xây dựng nhà ở và sản xuất nông nghiệp. Cụ thể, hiện nay đã chia tách làm 91 thửa với diện tích 22,7ha, trong đó có 40 thửa đã có nhà ở và 27 thửa đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vấn đề này đã tồn tại quá lâu, không được giải quyết triệt để nên rất phức tạp.
____________________________________________________
Bà Lê Thị Mỹ Bình - Hiệu trưởng Trường Đại học Khánh Hòa: Hiện nay, trường đang trình UBND tỉnh xin xây dựng mới cơ sở vật chất tại Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học môi trường. Dự kiến sẽ dùng kinh phí của tỉnh để xây dựng tại khu đất này mô hình đào tạo, nghiên cứu ứng dụng sản xuất kết hợp với du lịch trải nghiệm dành cho sinh viên. Tuy nhiên, UBND tỉnh đang yêu cầu báo cáo lại vì một số nội dung chưa hợp lý.
