Đó là ký ức một thời nghèo cực. Mẹ tôi, người đàn bà quê tháo vát bao giờ cũng biết cách gồng lưng thu vén cho cuộc sống gia đình thật giản đơn mà hữu hiệu. Gia đình tôi không tốn kém nhiều vẫn tồn tại được qua những ngày tháng khó khăn là nhờ mẹ. Tận dụng phế phẩm, sáng chế ra nhiều món ăn lạ nhưng vẫn ăn được - thậm chí ăn ngon đó chính là cái tài của mẹ tôi. Một trong những món nêu trên là món… vỏ dưa hấu đem kho cá!
 |
Thường vỏ dưa hấu gọt ra người ta chỉ đem làm thức ăn cho bò, heo hoặc đổ bỏ. Vậy nhưng với mẹ thì không. Ăn dưa, phần vỏ gọt ra mẹ sẽ gom đem rửa sạch, xắt nhỏ, dài cỡ lóng tay, cho vào xoong bỏ cá kho chung. Cá kho với vỏ dưa mẹ thường mua các giống cá biển da trơn, thịt nhiều ngọt đậm như: cá nục, cá ồ hoặc cá ngừ. Cá làm sạch, sắp vô xoong cùng vỏ dưa, đổ nước, nêm mắm muối và bắt đầu kho. Thường mẹ sẽ sai tôi chạy ra cây hái vài trái ớt sừng chín đem bẻ đôi bỏ kho chung. Đun sôi, liu riu lửa, đun đến khi nào mùi cá quyện gia vị cùng vỏ dưa bốc lên thơm lừng; nước trong xoong chỉ còn lấp xấp mẹ sẽ nhanh tay nhắc xuống. Mẹ giảng: cá kho vỏ dưa phải “kho nước” (tức trong xoong còn ít nước để chan cơm) mới ngon. Kho khô miếng dưa sẽ mặn, dai, ăn không còn giòn, ngọt…
Lần đầu tiên ăn món cá với vỏ dưa hấu kho chung tôi cứ thấy… ngài ngại, lựa toàn cá mà gắp, không dám đụng đến vỏ dưa. Tới khi thấy cả nhà ai cũng gắp vỏ dưa, còn khen ngon nên tôi cũng gắp đại một miếng. Chao ơi, đúng là ngon thiệt! Cái vỏ dưa cứng quèo đã được sức nóng trong quá trình kho làm mềm ra. Đặc biệt nhất là vị ngọt của cá như bị “hút” vào dưa; cộng thêm chút thơm cay của mấy trái ớt kho chung khiến hương vị miếng vỏ dưa kho trở nên vô cùng đặc biệt.
Nước cá kho chan cơm đương nhiên cũng rất tuyệt vời. Một đặc điểm nữa của món cá kho vỏ dưa là càng hâm càng ngon. Nhớ ngày tôi đi học xa, lâu lâu dắt lũ bạn cùng lớp về nhà chơi, mẹ dọn cơm có món cá kho vỏ dưa, đứa nào mới trông cũng mắt tròn mắt dẹt! Vậy nhưng, tới lúc ăn thì hít hà khen ngon, gắp liên tục. Đương nhiên rồi, đám bạn đa phần con nhà khá giả, làm chi biết tới những món ăn chỉ người nghèo mới có thể nghĩ ra. Lạ miệng thì ngon. Coi như đám bạn một lần được “mở mang tầm mắt” để biết mẹ tôi giỏi giang, tháo vát cỡ nào…
Y Nguyên
