Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa ra Công văn hỏa tốc gửi UBND các tỉnh Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Gia Lai, Phú Yên và TP.Đà Nẵng về việc đảm bảo nguồn nước cấp cho hạ du trong mùa cạn năm 2019.
Trong khi tỉnh Khánh Hòa đối mặt với mưa bão thì hàng loạt hồ chứa thủy điện và thủy lợi tại nhiều tỉnh ở miền Trung lại trơ đáy ngay trong mùa mưa lũ, nguy cơ thiếu nước và khô hạn đang hiện hữu.
Đang trong thời kỳ mưa lũ nhưng hồ thủy lợi lớn nhất miền Trung, hồ Phú Ninh (Quảng Nam) khô cạn mức kỷ lục sau gần 40 năm kể từ khi tích nước. Ngoài ra, nhiều hồ chứa thủy điện trên địa bàn các tỉnh Thừa Thiên – Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Gia Lai, Phú Yên và TP Đà Nẵng ở dưới mực nước chết. Miền Trung nguy cơ phải chống chọi với cơn hạn hán lịch sử trong vòng gần nửa thế kỷ qua.
Hồ thủy lợi Phú Ninh của tỉnh Quảng Nam lớn nhất miền Trung, lớn thứ 2 Việt Nam sau hồ Dầu Tiếng, có dung tích 344 triệu m3, với diện tích mặt nước 3.433ha. Ở thời điểm này năm trước, hồ Phú Ninh đã 7 lần ra thông báo xả lũ, nhưng năm nay đang trong những ngày khô cạn giữa mùa mưa.
“Sau gần 40 năm kể từ khi tích nước, đây là lần đầu tiên hồ Phú Ninh bị khô cạn nghiêm trọng. Thời điểm này các năm trước, hồ đã tích đầy nước nhưng năm nay mới đạt gần 55% dung tích”, ông Đỗ Văn Tùng – Phó Giám đốc Công ty TNHH một thành viên khai thác thủy lợi Quảng Nam, đơn vị quản lý hồ Phú Ninh cho biết.
Cũng theo ông Tùng, mức nước dâng bình thường ở hồ Phú Ninh là 32m, vào mùa mưa thường dâng cao hơn, nhưng hiện hồ mới đạt 26,3m. Nguyên nhân do từ tháng 9 đến nay không có mưa khiến lượng nước năm nay thiếu hụt từ 20 – 50% so với năm trước.
Một con số giật mình khác là tất cả 12 hồ có dung tích lớn do Công ty TNHH một thành viên khai thác thủy lợi Quảng Nam quản lý, đến nay lượng nước mới đạt khoảng 50%. Theo kinh nghiệm diễn biến thời tiết tiết những năm trước để lại, từ trung tuần tháng 11 trở đi, ở Quảng Nam ít mưa lớn xuất hiện, các hồ thủy lợi có nguy cơ khô cạn.
Hồ thủy lợi Phú Ninh cung cấp nước cho 12.000ha sản xuất lúa, hoa màu của TP Tam Kỳ, các huyện Núi Thành, Thăng Bình, Quế Sơn và một phần huyện Duy Xuyên. Ngoài ra, hồ này còn cung cấp nước sinh hoạt cho người dân các địa bàn trên với 1 triệu m3/tháng. Với tình hình thời tiết diễn biến bất thường như hiện nay, Quảng Nam đứng trước nguy cơ xảy ra cơn hạn lịch sử trong năm 2019.
Hiện nay, trên các lưu vực sông Hương, Vu Gia – Thu Bồn, Trà Khúc, Kôn – Hà Thanh và lưu vực sông Ba đang trong thời kỳ mưa lũ. Tuy nhiên, từ đầu mùa lũ đến nay, tại các lưu vực sông này không có mưa, lũ nên hầu hết các hồ chứa lớn mực nước đều rất thấp, một số hồ đang ở mực nước chết. Ông Châu Trần Vĩnh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị các chủ hồ chứa có kế hoạch tích nước và sử dụng tiết kiệm nước. Nếu từ nay đến cuối năm không xảy ra mưa lũ thì nguy cơ thiếu nước ngay trong mùa lũ vẫn còn diễn biến phức tạp, khô hạn có thể diễn ra ngay từ đầu năm 2019.
