Sỏi túi mật - căn bệnh thầm lặng mà nguy hiểm ít ai ngờ

 

 

 

Chị M.T.H (45 tuổi, ngụ TP.HCM) nhập viện vì đau dữ dội vùng bên phải phần trên ổ bụng, ngay dưới đường xương sườn. Được biết thời gian gần đây, bệnh nhân hay bị đau bụng như vậy nhưng cứ nghĩ do ăn uống tiêu hóa, bệnh nhân nghỉ ngơi một lúc thì giảm. Tuy nhiên, những cơ đau càng lúc càng gia tăng, nặng hơn và kéo dài hơn.

 

Tại Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM), qua thăm khám và các xét nghiệm, hình ảnh, bệnh nhân được chẩn đoán bị sỏi túi mật, sỏi làm tắc ống túi mật. Các bác sĩ đã nội soi lấy sỏi cho bệnh nhân.

 

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Quang Huy, Trưởng khoa Ngoại tổng quát, Bệnh viện Nhân dân 115: Khởi nguồn của sỏi túi mật là dịch mật, hợp chất do gan tiết vào túi mật, giúp cơ thể tiêu hóa chất béo và thuần hóa hàng loạt vitamin. Sỏi túi mật là những cục nhỏ xuất hiện từ mật đã kết tinh. Ở phương Tây, đa số sỏi túi mật là tập hợp chủ yếu từ cholesterol; còn ở Việt Nam đa số là sỏi sắc tố, bắt nguồn từ trứng và xác ký sinh trùng đường ruột.

 

“Đa số bệnh nhân bị sỏi túi mật thường không hề hay biết. Sỏi mật xuất hiện và tồn tại “thầm lặng”, không gây triệu chứng gì và thường chỉ được tình cờ phát hiện trong những dịp thăm khám khác, siêu âm ổ bụng.

 

Sỏi túi mật trở thành tình trạng bệnh lý khi chúng làm tắc ống túi mật hay gây viêm túi mật. Sỏi túi mật cũng có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, như viêm túi mật cấp, viêm đường mật, viêm tụy cấp…”, bác sĩ Huy cho biết.

 

 

Theo bác sĩ Huy, sỏi túi mật thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới. Trước 40 tuổi, tỷ lệ sỏi mật ở phụ nữ được chẩn đoán cao gần gấp ba lần nam giới. Đặc biệt, nguy cơ mắc bệnh tăng khi phụ nữ có thai. Sau tuổi 60 xác suất bệnh ở phụ nữ tăng không đáng kể.

 

“Nguyên nhân do những hoóc môn nữ giới. Estrogen gia tăng nồng độ cholesterol trong dịch mật, progesteron làm chậm tốc độ giải phóng túi mật. Điều này cũng giải thích vì sao xác suất mắc bệnh của phụ nữ giảm dần cùng tuổi tác”, bác sĩ Huy lý giải.

 

Bên cạnh đó, có những yếu tố dẫn đến nguy cơ sỏi túi mật là: tình trạng béo phì; sụt cân đột ngột vì giảm béo quá mức do ăn uống thực đơn nghèo năng lượng khiến kìm hãm cơ chế sản xuất mật, dẫn đến quá trình kết tủa cholesterol diễn ra nhanh hơn.

 

Người bệnh tiểu đường hoặc những bệnh khác hạn chế chức năng của túi mật hoặc làm chậm nhu động ruột, trong đó thậm chí có cả tình trạng tổn thương tủy sống,… cũng có nguy cơ sỏi túi mật.

 

Bác sĩ Huy khuyến cáo, bệnh nhân nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm.

 

Những triệu chứng đau dữ dội chỉ xuất hiện nhiều nhất khi sỏi làm tắc ống túi mật. Những cơn đau xảy ra trong trường hợp túi mật co thắt đột ngột, thường sau bữa ăn nhiều thịt, dầu mỡ.

 

Cơn đau đặc trưng thường xuất hiện ở giữa hoặc bên phải phần trên ổ bụng, ngay dưới đường xương sườn; có thể lan theo hướng sau lưng hoặc cánh tay phải. Kèm theo, bệnh nhân có thể nôn ói.

 

Bác sĩ Huy lưu ý: Tình trạng đau đớn gia tăng kéo dài khoảng 60 phút và có thể duy trì, mức độ giảm dần suốt vài tiếng tiếp theo. Cảm giác đau có thể mạnh mẽ và dai dẳng khiến bệnh nhân cảm giác như những nhát dao chọc ngoáy, hoặc nhức nhối và căng phồng.

 

Để hạn chế nguy cơ sỏi túi mật, bác sĩ khuyên mọi người cần: ăn uống điều độ cân bằng, ăn đủ bữa (ba bữa), đúng giờ mỗi ngày; duy trì cân nặng không vượt quá chuẩn mực ở mỗi lứa tuổi; thường xuyên tập luyện thể thao (đi bộ) thời gian tối thiểu 30 phút mỗi ngày.

 

Theo Thanh niên