Cách trung tâm TP. Nha Trang khoảng 100km và cách TP. Cam Ranh khoảng 40km, huyện miền núi Khánh Sơn cách trở bởi ngọn đèo uốn lượn bởi núi cao và thung lũng đầy mây. Ở đó, ngoại trừ thị trấn Tô Hạp với những con đường chính, còn lại là mênh mông vườn cây và đồi núi chập chùng.
 Một góc thị trấn Tô Hạp. |
Cái mênh mông ấy ở Khánh Sơn đang réo giục chân người tìm tới bởi giờ đây, nơi này đang vào mùa cây trái. Trong quá trình nghiên cứu thổ nhưỡng và lựa chọn loại cây trồng thích hợp, hơn 20 năm nay, Khánh Sơn đã trở thành “thủ phủ” của các loại cây ăn trái với sầu riêng, bưởi da xanh, chôm chôm, măng cụt, mít nghệ, cam, quýt đường...
Khác với các tỉnh miền Nam, các vườn cây trái đôi khi nằm ở những cù lao… thì Khánh Sơn với địa thế núi rừng nên các vườn trái cây tạo một dáng vẻ lạ, để khi tìm tới giống như bạn đi chinh phục một điều gì đó đầy thích thú. Thoát ra khỏi thị trấn Tô Hạp, bạn sẽ gặp rất nhiều con đường đều đi đến những vườn cây. Mỗi vườn trồng một loại cây khác nhau, bạt ngàn, có khi nằm dưới một thung lũng, có khi nằm ở mặt bằng, với những dốc lượn sóng. Thường thì các vườn cây không rào chắn, cây cứ mọc và ra trái tự nhiên, chẳng ai hái trộm.
 Du khách mua sầu riêng Khánh Sơn. |
Mùa cây trái, cả miền đất Khánh Sơn nơi nào cũng rộn ràng. Những cây chôm chôm cho trái rất ngọt, bưởi da xanh cũng rất ngọt và không thể không nói đến loại cây chủ lực: Sầu riêng Khánh Sơn. Ai đến Khánh Sơn vào mùa trái chín nhất định sẽ vào một vườn sầu riêng để tận mắt thấy những cây sầu riêng đầy quả, ăn vài múi và mua một ít đem về. Giá mua sầu riêng tại vườn đôi khi chỉ bằng 1/2 giá bán ở chợ, nên có người mua tới vài chục ký về tặng bạn bè.
Mỗi vườn sầu riêng ở Khánh Sơn rộng vài héc-ta, đất trồng cũng cao thấp lượn sóng nên thăm vườn phải leo lên leo xuống là chuyện bình thường. Vào vườn sầu riêng, việc đầu tiên là đi tham quan, để ngạc nhiên khi nhìn thấy những cây sầu riêng rất lớn, trái chi chít. Bạn có thể ghé bất cứ vườn sầu riêng nào tham quan và được mời ăn sầu riêng…
Vào tháng 5 và kéo dài đến hết mùa hè, Khánh Sơn rộn ràng vào mùa cây trái chín. Tìm tới Khánh Sơn trong những ngày này, vào vườn cây trái ấy cũng là điều thú vị.
KHUÊ VIỆT TRƯỜNG
