Bồi thường không đúng quy định
Ông Võ Văn Sinh được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 12.12.2007 tại thửa đất số 1281, tờ bản đồ số 4, xã Vĩnh Thái. Ngày 9.8.2016, thực hiện dự án Hệ thống thoát lũ từ cầu Phú Vinh về đến đầu sông Tắc, UBND TP.Nha Trang đã ban hành Quyết định 4907 (QĐ 4907) về việc cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ ông Sinh.
Trong phần đất bị thu hồi 67,4m2 có một phần đất thổ cư 25m2 (còn lại là đất trồng cây lâu năm) nhưng ông lại không được cấp đất tái định cư. Không nhận tiền bồi thường và không đồng ý với QĐ cưỡng chế thu hồi đất, tháng 11.2016, ông Sinh đệ đơn kiện Chủ tịch UBND TP.Nha Trang.
Ngày 31.7.2017, TAND tỉnh Khánh Hòa mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án này. Theo đó, tòa sơ thẩm đã bác yêu cầu hủy QĐ 4907 của ông Sinh. Thẩm phán, chủ tọa phiên tòa Bùi Thị Nghĩa nhận định: “Không có căn cứ để xác định QĐ 4907 của UBND TP.Nha Trang về việc thu hồi đất của hộ ông Sinh là trái pháp luật như ông trình bày”. Không đồng ý với kết quả này, ông Sinh kháng cáo toàn bộ bản án dân sự.
Ngày 25.9.2017, TAND cấp cao tại Đà Nẵng phúc thẩm thì quyền lợi của ông Sinh mới được trả lại. HĐXX nhận định, tòa sơ thẩm áp dụng Điều 9, Luật Đất đai 2013 bác yêu cầu khởi kiện của ông Sinh là không phù hợp với quy định tại khoản 6, Điều 210 Điều khoản chuyển tiếp của Luật Đất đai 2013. Ông Sinh bị thu hồi đất vào năm 2012 nhưng không biết vô tình hay cố ý, chính quyền TP.Nha Trang lại áp dụng giá đất năm 2011.
Trong khi đó, theo Điều 30, Nghị định số 69 và Điều 9, Nghị định số 197, giá đất được xác định tại thời điểm thu hồi đất.
Ngoài ra, QĐ thu hồi đất và QĐ phê duyệt kinh phí bồi thường ban hành năm 2011 và năm 2012 nhưng đến 2015, chính quyền mới giao cho ông Sinh. Việc bồi thường không thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, dẫn đến việc cưỡng chế thu hồi đất là không đủ điều kiện.
Cán bộ giải phóng mặt bằng không nắm quy định
Theo TAND cấp cao tại Đà Nẵng, việc thu hồi đất là cần thiết để triển khai dự án. Tuy nhiên, quyền lợi của người có đất bị thu hồi cũng cần được giải quyết thỏa đáng.
Đối với trường hợp ông Sinh, trong khi chưa thực hiện đúng trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư quy định tại Nghị định số 69, UBND TP. Nha Trang ban hành QĐ 4907 là không phù hợp pháp luật. Về việc ông Sinh không được cấp đất tái định cư, ông Phạm Hải Triều - Trưởng phòng giải phóng mặt bằng, BQL Dự án Đầu tư xây dựng các công trình NNPTNT tỉnh Khánh Hòa - cho rằng, căn cứ QĐ 42 (ngày 21.12.2012) của UBND tỉnh này, ông Sinh không đủ điều kiện để được giao đất tái định cư do có diện tích đất ở bị thu hồi nhỏ hơn diện tích đất đủ điều kiện xây dựng nhà ở theo quy định (40m2 đất tại nông thôn).
Tuy nhiên, ông Triều không biết rằng, ngày 10.8.2016, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành thông báo số 414 “Kết luận của UBND tỉnh về việc nghe báo cáo giải quyết giao đất tái định cư cho ông Lê Ngọc Sinh và các trường hợp tương tự, diện giải tỏa thuộc dự án đường Cao Bá Quát - Cầu Lùng và Dự án hệ thống thoát lũ từ cầu Phú Vinh về đến đầu sông Tắc, Nha Trang” kết luận: “Các trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau thời điểm công bố quy hoạch, có diện tích nhỏ hơn 100m2, trong đó diện tích đất ở nhỏ hơn 40m2 thì giải quyết 1 lô đất tái định cư theo giá thị trường do Hội đồng định giá xác định”.
Theo nhận định của tòa án phúc thẩm, việc UBND TP. Nha Trang ban hành QĐ thu hồi đất của ông Sinh sau khi ban hành QĐ phê duyệt kinh phí bồi thường là không đúng trình tự, thủ tục quy định tại Điều 69. Ngày 26.5.2015, BQL Dự án mới lập biên bản bàn giao các QĐ thu hồi đất, phê duyệt kinh phí bồi thường là không đúng quy định.
Điều lạ lùng là, dù tòa phúc thẩm đã tuyên hủy quyết định cưỡng chế thu hồi đất để làm dự án của UBND TP.Nha Trang, yêu cầu các bên liên quan hoàn trả án phí cho ông Sinh nhưng đã gần 1 năm qua, ông Sinh không nhận được hồi âm nào từ Cục Thi hành án dân sự tỉnh Khánh Hòa về việc thi hành án.
Thêm trường hợp kháng cáo, được tòa cấp phúc thẩm thụ lý
Sau khi ông Võ Văn Sinh thắng kiện Chủ tịch UBND TP. Nha Trang, TAND cấp cao tại Đà Nẵng tiếp tục thụ lý phúc thẩm vụ án hành chính số 103/2017 về việc: “Khiếu kiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất” tại dự án Hệ thống thoát lũ từ cầu Phú Vinh về đến đầu sông Tắc theo đơn kháng cáo của người khởi kiện là ông Phạm Văn Hoàng và bà Nguyễn Thị Thanh (tổ 14, thôn Thủy Tú, xã Vĩnh Thái, Nha Trang, Khánh Hòa). Đơn kháng cáo yêu cầu tòa án cấp phúc thẩm giải quyết kháng cáo toàn bộ bản án hành chính sơ thẩm số 43/2017 của TAND tỉnh Khánh Hòa.
Tại phiên phúc thẩm ngày 28.9.2017, TAND tỉnh Khánh Hòa xác định, ông Hoàng và bà Thanh cho rằng, phần đất của gia đình bị thu hồi nằm ngoài dự án là không có cơ sở. Cũng theo nhận định của tòa sơ thẩm, việc UBND TP.Nha Trang ban hành quyết định cưỡng chế số 8327 (ngày 24.11.2015) đối với gia đình ông Hoàng, bà Thanh để thực hiện dự án nói trên là đúng thẩm quyền và phù hợp với quy định tại Điều 69 và khoản 3, Điều 71, Luật Đất đai năm 2013. Vì vậy, TAND tỉnh Khánh Hòa bác toàn bộ yêu cầu hủy quyết định cưỡng chế thu hồi đất số 8327 của UBND TP.Nha Trang.
