Nhiều năm qua, hơn 70 hộ đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) Ê đê ở Buôn Sim và Buôn Đung (xã Ninh Tây, thị xã Ninh Hòa) sống trong cảnh thiếu nước sạch, đặc biệt là vào mùa khô. Do chi phí đầu tư tuyến ống lớn, khu vực dân cư thưa thớt, nhu cầu sử dụng ít, không đảm bảo doanh thu nên đến nay, tuyến ống cấp nước sạch vẫn chưa được kéo đến các thôn này.
Ra đồng lấy nước
Vừa qua, phóng viên theo chân ông Y Tin - Trưởng thôn Buôn Sim đi ra cánh đồng cách thôn khoảng 1,5km để lấy nước từ mạch nước ngầm về sử dụng.
Ông Y Tin cho biết, khu dân cư C3, thôn Buôn Sim có 50 hộ ĐBDTTS Ê đê. Nhiều năm qua, khu vực này chưa được đầu tư tuyến ống cấp nước sạch từ hệ thống cấp nước của Công ty Cổ phần Đô thị Ninh Hòa. Năm 2020, Phòng Dân tộc thị xã đầu tư giếng đào cho từng nhóm hộ dân trong thôn Buôn Sim. Tuy nhiên, qua mấy năm, các giếng nước này lần lượt bị xuống cấp, vỡ, sụt lún; bồi lắng và nguồn nước bị nhiễm bẩn. “Nguồn nước không còn đảm bảo dùng để nấu ăn, uống nên sau này người dân trong thôn chỉ dùng để giặt giũ. Các giếng nước cũng khô cạn vào thời điểm hạn hán. Do đó, người dân trong thôn đã góp mỗi hộ 20.000 đồng mua gạch, xi măng, ống nhựa... xây chắn một khu vực mạch nước ngầm ở cánh đồng cách thôn 1,5km để lấy nước về uống, nấu ăn trong những năm qua”, ông Y Tin nói.
 |
| Người dân thôn Buôn Sim lấy nước từ mạch nước ngầm ở cánh đồng cách thôn khoảng 1,5km. |
Ngày 30-10, tại buổi làm việc với xã Ninh Tây về tình hình phát triển kinh tế - xã hội 10 tháng năm 2024, ông NGUYỄN TẤN TUÂN - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo UBND thị xã, Công ty Cổ phần Đô thị Ninh Hòa phối hợp với các sở, ban, ngành khẩn trương khảo sát, đầu tư tuyến ống cấp nước sạch cho các khu dân cư ĐBDTTS ở xã Ninh Tây, hoàn thành trong năm 2024 để người dân có nước sạch sinh hoạt.
Bà H’Ánh Nguyệt - Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Tây cho biết, cùng với 50 hộ dân ở thôn Buôn Sim, còn có 22 hộ dân ở thôn Buôn Đung vẫn chưa được đầu tư tuyến ống cấp nước sạch từ hệ thống cấp nước của Công ty Cổ phần Đô thị Ninh Hòa. Khu vực thôn Buôn Đung chỉ có 2 giếng khoan do Nhà nước hỗ trợ, nhưng nguồn nước ở đây nhiễm phèn, có màu vàng nên không sử dụng để uống, nấu ăn được. Do đó, người dân cũng phải ra suối, tìm mạch nước ngầm lấy nước về sử dụng rất vất vả. Với hai khu vực nêu trên, địa phương đã nhiều lần kiến nghị đến UBND thị xã, Công ty Cổ phần Đô thị Ninh Hòa để đầu tư tuyến ống cấp nước sạch, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được.
Yêu cầu đầu tư các tuyến ống cấp nước sạch trong năm nay
Trao đổi với phóng viên, bà Nguyễn Thị Bình - Giám đốc Công ty Cổ phần Đô thị Ninh Hòa cho biết, giai đoạn 2016 - 2017, công ty có thực hiện Dự án Đầu tư hệ thống cấp nước Ninh Tây với kinh phí 7,2 tỷ đồng; năm 2017 phát triển thêm tuyến nhánh bổ sung một số khu vực với kinh phí 349 triệu đồng; năm 2023 lắp thêm bể phản ứng và hệ thống lọc nhằm nâng cao chất lượng nước với kinh phí đầu tư 644 triệu đồng. Đối với Dự án đầu tư hệ thống cấp nước Ninh Tây, chi phí lắp đặt cụm đồng hồ và 1m ống, công ty không thu tiền. Thời điểm thực hiện dự án, công ty có khảo sát tuyến nhánh, trong đó có khu dân cư C3, thôn Buôn Sim. Tuy nhiên, do Phòng Dân tộc thị xã đã cấp kinh phí đầu tư giếng đào cho từng nhóm hộ dân trước đó nên việc khảo sát mở rộng tuyến cấp nước không triển khai đến khu dân cư C3, thôn Buôn Sim.
 |
| Nước bơm lên ở các giếng nước thôn Buôn Đung chỉ để giặt giũ vì không đảm bảo vệ sinh. |
Từ khi đầu tư hệ thống cấp nước ở xã Ninh Tây đến nay, công ty nhận thấy, sau khi công ty kéo nước đến tận nơi, lắp đặt đồng hồ miễn phí, ban đầu, các hộ dân đều lắp đặt. Nhưng sau quá trình sử dụng, nhiều hộ ĐBDTTS nợ tiền nước nên bị cắt nước; tổng số hộ nợ tiền nước từ khi đầu tư đến nay là 157 hộ, trong đó công ty đã tiến hành cắt nước, thu hồi đồng hồ của 124 khách hàng.
Để đầu tư tuyến ống cấp nước cho khu dân cư C3 với chiều dài toàn tuyến gần 2.100m, cấp nước cho hơn 50 hộ dân, dự kiến kinh phí đầu tư 300 triệu đồng. Đối với 22 hộ dân ở thôn Buôn Đung, nếu kéo đường ống nước vào thôn từ đường ống cấp sẽ có chiều dài khoảng 1,3km; kinh phí đầu tư khoảng 150 triệu đồng. Đối với 2 khu vực này cần có chính sách đầu tư tuyến ống cấp nước từ ngân sách nhà nước nhằm hỗ trợ cho ĐBDTTS để đảm bảo an sinh xã hội. Hàng năm, công ty cân đối nguồn vốn từ 2 đến 3 tỷ đồng để mở rộng phát triển khu vực chưa được cấp nước. Hiện nay, tỷ lệ cấp nước các phường là 98%, các xã là 93%. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khu vực vùng lõm dân cư thưa thớt, để có thể cấp nước thì chi phí đầu tư lớn.
THÁI THỊNH
