Sau kiến nghị của tỉnh liên quan đến quản lý các hoạt động thanh toán qua các thiết bị chấp nhận thẻ (POS), mã phản hồi nhanh (QR code) và ví điện tử, mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho biết, đã và đang triển khai các giải pháp đồng bộ để ngăn chặn, xử lý hoạt động thanh toán trái phép trên lãnh thổ Việt Nam.
Khó phát hiện
Thời gian qua, tại một vài địa bàn du lịch trọng điểm, trong đó có Khánh Hòa, khách nước ngoài (phần lớn là khách Trung Quốc) khi tham quan, mua sắm tại một số cửa hàng dành riêng cho khách du lịch thanh toán trên các máy POS mang trái phép vào Việt Nam hoặc sử dụng các ứng dụng thanh toán trên điện thoại thông minh (Alipay, WeChat Pay) để thanh toán bằng QR code do tổ chức nước ngoài cung cấp, thông tin thanh toán được chuyển đến và xử lý tại tổ chức thanh toán, NH thanh toán thẻ tại Trung Quốc. Như vậy, tiền sẽ chuyển thẳng từ tài khoản khách hàng sang tài khoản đơn vị chấp nhận thẻ tại Trung Quốc mà không qua hệ thống NH của Việt Nam, không có việc chuyển tiền từ Việt Nam ra nước ngoài.
 Khách Trung Quốc đang giao dịch tại một cơ sở bán hàng trên đường Cao Thắng, TP. Nha Trang. Ả |
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh và NHNN Việt Nam về xử lý hành vi chuyển tiền thanh toán các dịch vụ qua POS trái pháp luật, NHNN Chi nhánh Khánh Hòa đã thành lập Đội Kiểm tra liên ngành kiểm tra đột xuất 23 tổ chức, cá nhân có cửa hàng chuyên bán hàng cho khách du lịch, tập trung chủ yếu tại đường Nguyễn Tất Thành, khu vực Bình Tân (Nha Trang) và khu vực huyện Cam Lâm. Qua kiểm tra chưa phát hiện các trường hợp niêm yết giá, thanh toán giá hàng hóa, dịch vụ bằng ngoại tệ trái pháp luật.
Chi nhánh cũng tham gia đoàn kiểm tra liên ngành do Chi cục Quản lý thị trường chủ trì, kiểm tra 6 cơ sở kinh doanh phục vụ khách du lịch, trong đó, có 4 cơ sở có hoạt động phục vụ du khách Trung Quốc theo mô hình tour khép kín, kết quả chưa phát hiện việc niêm yết giá, thanh toán hàng hóa, dịch vụ bằng ngoại tệ trái phép; tham gia đoàn kiểm tra do Sở Du lịch chủ trì, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh du lịch tại chi nhánh 1 doanh nghiệp kinh doanh du lịch, kết quả chưa phát hiện vi phạm liên quan đến lĩnh vực ngoại hối.
Qua kiểm tra, có một số khó khăn, vướng mắc như: tổ chức thanh toán thẻ cung cấp cho các đơn vị chấp nhận thẻ POS di động cầm tay nhưng chưa có các giải pháp quản lý về quy trình, công nghệ nên việc kiểm tra khó khăn do máy nhỏ, gọn, dễ cất giấu và khó phân biệt đâu là máy hoạt động hợp pháp, đâu là máy hoạt động trái phép; hình thức thanh toán bằng mã phản hồi nhanh được sử dụng thông qua điện thoại bên bán, bên mua nên kiểm tra bắt quả tang khó khăn và không có chứng cứ. Theo quy định của pháp luật, cá nhân được tích trữ, mang theo người ngoại tệ, tiền mặt nên phải bắt được quả tang hành vi giao dịch, mua bán, trao đổi ngoại tệ đang diễn ra mới lập được biên bản vi phạm hành chính, còn nếu đã hoàn tất sẽ rất khó phát hiện, thu thập chứng cứ và kết luận vi phạm để xử phạt…
Theo ông Nguyễn Hoài Chiểu - Giám đốc NHNN Chi nhánh Khánh Hòa, qua kiểm tra, chi nhánh đã có kiến nghị với NHNN Việt Nam sớm hoàn thiện hành lang pháp lý, các giải pháp về công nghệ trong lĩnh vực thanh toán điện tử, để quản lý, giám sát các hình thức, công cụ, hệ thống thanh toán mới và tạo điều kiện cho hoạt động thanh toán điện tử phát triển tốt.
Triển khai các giải pháp
Trả lời kiến nghị của UBND tỉnh về vấn đề này, NHNN Việt Nam cho biết đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan triển khai các giải pháp ngăn chặn và xử lý các vấn đề liên quan đến hoạt động thanh toán trái phép trên lãnh thổ Việt Nam. Cụ thể, NHNN phối hợp với các đơn vị liên quan để hoàn thiện cơ sở pháp lý liên quan đến hoạt động thanh toán thẻ NH, trong đó, bổ sung một số hành vi bị cấm liên quan đến việc chấp nhận thanh toán không đúng quy định của pháp luật; nghiên cứu, đề xuất trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 96 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và NH, đề xuất bổ sung các hành vi liên quan đến việc chấp nhận thanh toán không đúng quy định của pháp luật.
| Năm 2018, Chi cục Thuế TP. Nha Trang đã kiểm tra thuế đối với 14 doanh nghiệp có nghi vấn việc ghi chép sổ sách kế toán và xuất hóa đơn đối với các khoản thanh toán qua máy POS. Qua đó, phát hiện 14 doanh nghiệp đều có chênh lệch số liệu kê khai với số liệu NH cung cấp. Tổng số tiền thuế truy thu và tiền phạt qua kiểm tra gần 1,9 tỷ đồng, tăng 217% so với số doanh nghiệp tự kê khai. |
Bên cạnh đó, phối hợp với các bộ, ngành báo cáo, đề xuất với Chính phủ giải pháp quản lý, xử lý đối với hoạt động cung cấp dịch vụ thanh toán trái phép cho khách du lịch nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam. Đồng thời, báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép các NH, tổ chức trung gian thanh toán Việt Nam triển khai thí điểm hợp tác thanh toán với các tổ chức thanh toán nước ngoài (Alipay, WeChat Pay) nhằm đáp ứng được nhu cầu thanh toán không dùng tiền mặt của du khách nước ngoài tại Việt Nam; quản lý được thông tin, luồng tiền giao dịch thông qua các NH, tổ chức trung gian thanh toán được thành lập tại Việt Nam; kiểm soát các vấn đề về thuế, phí, an toàn thông tin, phòng chống rửa tiền, đảm bảo an ninh, an toàn cho hệ thống thanh toán quốc gia; thu được ngoại tệ từ người mua hàng nước ngoài.
NHNN Việt Nam đã chỉ đạo NHNN chi nhánh các tỉnh, thành báo cáo UBND các tỉnh, thành chỉ đạo các đơn vị chức năng trên địa bàn phối hợp thanh tra, kiểm tra hoạt động của các cơ sở kinh doanh cung cấp dịch vụ cho du khách nước ngoài, xử lý nghiêm các sai phạm liên quan đến hoạt động thanh toán trái phép trên lãnh thổ Việt Nam.
Ngoài ra, NHNN đã chủ động làm việc với tổ chức thẻ quốc tế để phối hợp quản lý, xử lý các chủ thể tại Trung Quốc (NH thanh toán thẻ, đơn vị chấp nhận thanh toán…) khi sử dụng POS của NH Trung Quốc hoặc ứng dụng Alipay, WeChat Pay để thực hiện thanh toán bất hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam.
N.D
