Đình Trường Đông (phường Vĩnh Trường, TP. Nha Trang) được xây dựng hơn 150 năm trước, đến nay đã xuống cấp nghiêm trọng. Người dân mong muốn đình sớm được trùng tu để có nơi sinh hoạt tín ngưỡng.
Xuống cấp trầm trọng
Đình làng Trường Đông được hình thành từ trước năm 1853. Đình nằm lọt thỏm giữa khu dân cư Cửa Bé. Muốn vào đình, người dân phải qua con hẻm nhỏ, phía trước đình là khu chợ cũ và nhà cửa của người dân san sát. Đình vốn chỉ là những nhà ngói thấp lè tè, lại càng trũng hơn khi thời gian gần đây người dân xung quanh liên tục nâng nền nhà. Đến nay, mặt sân đình đã thấp hơn các con đường xung quanh hơn nửa mét. Khuôn viên gồm có đình và lăng Ông, với hơn 10 công trình nhưng đều đã rêu phong, xuống cấp, xiêu vẹo. Nhiều tòa nhà bằng gỗ, lợp ngói không chỉ bị thấm, dột mà còn mối mọt, lung lay. Để tránh sụp đổ khu nhà bái đường, võ ca, Ban quản lý đình đã phải dùng các cột gỗ để chống đỡ. Ông Trần Văn Mạnh - thành viên Ban quản lý đình cho biết, vì vị trí trũng, thấp nên mỗi lần có mưa lớn, đình, lăng đều bị ngập sâu, khiến chất lượng các hạng mục công trình bằng gỗ càng nhanh chóng xuống cấp. Dàn trên xuống cấp, dàn cột gỗ cũng đã hư hại đến 70%. Người dân mong muốn đình sớm được trùng tu.
 Một góc mái của đình làng Trường Đông đã bị dột nát. |
Theo Trung tâm Quản lý di tích danh lam thắng cảnh tỉnh, đình làng Trường Đông được khởi dựng vào đầu thế kỷ XIX để thờ Thành Hoàng làng và phối thờ ông Nam Hải, Ngũ hành, Tiền hiền, Hậu hiền… Đình làng còn lưu giữ 9 đạo sắc phong do các vua triều Nguyễn ban tặng; chứa đựng 2 bộ xương cá ông lớn và hàng chục bộ xương cá ông nhỏ. Đây là di tích có giá trị về lịch sử - văn hóa, kiến trúc nghệ thuật, được trang trí, chạm khắc hoa văn, linh vật… tinh tế, đặc sắc. Đặc biệt, hệ thống kiến trúc gỗ còn khá nguyên vẹn. Năm 2010, đình được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Cần sớm sửa chữa
Bà Nguyễn Thị Bảy (tổ dân phố 1 Trường Đông) cho biết: “Người dân quanh vùng có đến 70% làm biển, đa phần đều sinh hoạt tín ngưỡng ở đình. Năm nay biển ít tôm cá, nhiều tàu nằm bờ, nhiều hộ không có tiền, nên việc vận động người dân đóng góp kinh phí sửa đình sẽ gặp nhiều khó khăn. Nhưng nếu Nhà nước hỗ trợ kinh phí xây đình thì chúng tôi sẽ đóng góp công quả”.
Qua khảo sát của UBND phường Vĩnh Trường, hiện trạng tổng công trình thấp hơn các công trình xung quanh gần nửa mét. Thế nhưng, khuôn viên lại chưa có hệ thống thoát nước nội bộ, các công trình được xây dựng, tu sửa, chắp vá qua nhiều giai đoạn, bị ngập úng, thấm dột nên đã bị thoái hóa kết cấu. Vì thế, việc trùng tu, tôn tạo đình rất cần thiết, nhằm đảm bảo đời sống sinh hoạt tín ngưỡng của người dân. Mặt khác, do thời gian, một số kiến trúc đã thay đổi so với yếu tố nguyên gốc của công trình, do đó cần phải được tu bổ để giữ gìn giá trị gốc của di tích.
 Các trụ gỗ của đình làng Trường Đông đã bị mục. |
Theo UBND TP. Nha Trang, việc trùng tu đình Trường Đông được HĐND thành phố thông qua từ năm 2013 nhưng UBND phường Vĩnh Trường chưa chọn được đơn vị lập thiết kế, bản vẽ. Đến ngày 1-3-2019, UBND phường Vĩnh Trường mới làm việc với Phân viện Khoa học xây dựng miền Trung (thuộc Bộ Xây dựng) để lập thiết kế, bản vẽ đình. UBND TP. Nha Trang cũng đã có quyết định lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư xây dựng công trình trùng tu, tôn tạo đình Trường Đông, giao UBND phường Vĩnh Trường làm chủ đầu tư. Nguồn vốn ngân sách thành phố 80%, nhân dân đóng góp 20%. Thời gian thực hiện 2019 - 2020.
Ông Hoàng Mạnh Hùng - Phó Chủ tịch UBND phường Vĩnh Trường cho biết, địa phương đang lấy ý kiến của nhân dân về việc trùng tu, sửa chữa đình; đồng thời lập dự trù kinh phí, làm các thủ tục, kiến nghị lên UBND TP. Nha Trang xin kinh phí để cải tạo phục hồi, tu bổ đình. Theo đó, dự kiến tổng mức đầu tư công trình hơn 13,4 tỷ đồng, với mục tiêu tu bổ, phục hồi toàn bộ hạng mục công trình nằm trong khuôn viên của di tích; đồng thời tôn tạo các công trình phụ trợ, cảnh quan trong khuôn viên nhằm đảm bảo chất lượng lâu dài cho công trình, trong đó có xây dựng thêm khu vệ sinh phục vụ người dân trong dịp lễ nhưng vẫn đảm bảo được yếu tố kiến trúc truyền thống của đình. Dự kiến, công trình sẽ được thi công trong năm 2020 với thời gian 8 tháng.
MINH THIẾT
