Thời gian qua, trên dãy núi phía tây bắc tổ dân phố 15 Ngọc Sơn, phường Ngọc Hiệp, TP. Nha Trang, nhiều người đã khoét núi xây nhà ngay trên đất rừng. Nhìn những căn nhà cheo leo lưng núi, chúng tôi lại nhớ về những trận sạt lở núi kinh hoàng hồi cuối năm ngoái trên địa bàn thành phố.
 Xóm dân cư tự phát chênh vênh trên sườn núi. |
Khoét núi phá rừng
Một ngày đầu tháng Tư, trong vai những người tìm mua đất, chúng tôi đến khu vực triền núi ở tổ dân phố 15 Ngọc Sơn, phường Ngọc Hiệp. Từ đường Ngô Đến chạy dọc tổ dân phố, chúng tôi bám theo những chiếc xe máy chở xi măng rẽ vào một con dốc hướng lên đỉnh núi. Vượt qua khu dân cư đông đúc ở lưng chừng núi, đập vào mắt chúng tôi là khung cảnh ngổn ngang, nham nhở của một mảng đất rừng rộng lớn đã bị san ủi, phân lô theo dạng bậc thang, nối tiếp nhau theo độ dốc, với những bờ taluy rất cao. Bên cạnh những lô đất được ban phẳng là vô số tảng đá lớn nhỏ nằm ngổn ngang, có chỗ cây rừng bị phát, đốt cháy nham nhở.
 Nhóm thợ thi công một công trình. |
Nghe chúng tôi nói lên đây để tìm mua đất, một người phụ nữ đang trộn vữa cho nhóm thợ xây dựng nhà ở khu vực này liền “mách nước”: “Toàn bộ khu vực này lên đến đỉnh núi đều là đất của ông Thái. Công trình chúng tôi đang xây cũng là của ông Thái. Riêng lô này nghe ông ấy bảo xây xong sẽ bán, chứ không bán đất trống”. Liên hệ với ông Thái, chúng tôi được người này cho biết, nhiều lô đất ở khu vực lưng chừng núi ông đã bán hết, hiện còn các lô ở phía trên đỉnh núi, nhưng phải đợi sau khi làm xong bờ kè chống sạt lở thì ông mới bán. Theo giới thiệu của người dân, chúng tôi tiếp tục liên hệ với người đàn ông tên Điền, một chủ đất khác ở khu vực nói trên, được biết ông vẫn còn một số lô đất cần bán với giá 7,5 triệu đồng/m2. Ông Điền cũng thừa nhận đây là đất rừng, giấy tờ viết tay.
Theo người dân cư trú trong những căn nhà xây dựng trái phép trên đất rừng nơi đây, ngoài ông Thái, ông Điền, còn có ông Ca là những người đầu cơ đất với diện tích lớn trên ngọn núi này. “Họ mua đất rừng rồi san ủi thành từng lô mấy chục mét để bán đất ở. Nhà tôi cũng như nhiều nhà khác xung quanh đều mua đất của các ông ấy. Nếu các chú ít điều kiện và không sợ sạt lở thì cứ mua đất ở đây, người bán đất đảm bảo đứng ra lo lót việc bảo kê để mình xây nhà mà không bị cơ quan chức năng xử lý. Mấy năm trước, tôi mua đất cất nhà này cũng vậy”, một người dân trong khu vực cho biết.
Đua nhau xây dựng trái phép
Tại khúc cua khuỷu tay của con dốc dẫn lên đỉnh núi, chúng tôi bắt gặp một tốp thợ xây đang thi công phần bờ kè taluy dương cho một lô đất mới được ban phẳng. Thấy người lạ xuất hiện bất ngờ, nhóm thợ bỗng dừng làm, hướng ánh mắt dò xét về phía chúng tôi. Một người phụ nữ tiến lại gần hỏi: “Các chú lên đây làm gì?”. Nghe chúng tôi nói đi tìm mua đất để xây nhà, nét mặt người này liền thay đổi, vui vẻ tiếp chuyện. Vài người trong tốp thợ khuyên nên mua đất của ông Thái, để đích thân họ sẽ xây nhà cho chúng tôi. “Nếu các chú mua đất của ông Thái thì ông ấy sẽ bao luôn phần thi công và việc lo lót để xây nhà, đảm bảo quá trình xây dựng không bị chính quyền “hỏi thăm”. Khi đó, chúng tôi là người trực tiếp thi công. Các chú chỉ lo chuẩn bị vật tư và chờ bàn giao nhà. Chúng tôi đã xây rất nhiều nhà ở đây theo cách đó mà chưa khi nào thấy người của phường hay cơ quan chức năng đến kiểm tra”, một người trong số họ cho biết.
 Những lô đất gần đỉnh núi đã tập kết vật liệu để xây nhà. |
Tiếp tục theo con dốc dựng đứng hướng lên đỉnh núi, qua đoạn bờ kè taluy cao gần chục mét, chúng tôi thấy một tốp thợ xây khác đang tiếp tục xây kè và đổ đường bê tông. Nhìn quy mô rất lớn của các hạng mục công trình này và việc thi công diễn ra công khai với nhiều loại máy móc chuyên dụng, ban đầu chúng tôi ngỡ đây là công trình kè núi do Nhà nước đầu tư. Nhưng qua tìm hiểu, được biết đây là bờ kè và đường do ông Thi xây dựng nhằm chống sạt lở và “phát triển” việc phân lô ngược lên đỉnh núi.
Nhiều người dân tiết lộ, họ phải chi tiền bảo kê hơn chục triệu đồng cách đây 4 - 5 năm và hơn 20 triệu đồng ở thời điểm hiện tại để xây dựng nhà mà không bị xử lý. Bản thân ông Điền cũng cho biết: “Việc lo lót để xây nhà ở khu vực này là quá đơn giản. Nếu mua đất của tôi thì tôi sẽ đứng ra lo cho, muốn cất nhà giờ nào cũng được hết (!?)”.
Những ẩn họa
Theo người dân trong khu vực và hiện trạng thực tế, tình trạng ban núi để phân lô bán nền ở khu vực trên đã diễn ra từ lâu và quy mô ngày càng lớn. Núi bạt đến đâu, nhà xây dựng trái phép mọc lên đến đó. Hiện tại, những căn nhà thuộc diện này ở trên sườn núi đã áp sát những bờ taluy rất cao phía sau, ngay trên bờ taluy là những tảng đá lớn nằm chênh vênh hay những lô đất mới được san ủi tiềm ẩn nhiều nguy cơ sạt lở.
 Một phần bờ kè do ông Thi xây dựng gần đỉnh núi, có đoạn cao gần chục mét. |
Qua tiếp xúc với những hộ này, phần lớn họ đã cảm thấy sai lầm khi mua đất làm nhà sinh sống tại đây và ngày càng cảm thấy bất an, nhất là thời gian vừa qua đã có nhiều vụ sạt lở nghiêm trọng tại các khu dân cư tự phát trên địa bàn TP. Nha Trang. Cũng vì thế, hiện nay có không ít gia đình muốn bán nhà để chuyển đi nơi khác. “Vì kinh tế hạn hẹp nên 2 năm trước, gia đình tôi mới bất đắc dĩ mua đất ở đây để xây nhà ở. Nhưng càng ở thì tôi càng thấy lo, nhất là khi trời mưa bão, sợ đất đá phía sau nhà sập xuống. Tôi thật lòng khuyên các chú đừng mua đất ở đây, mà bây giờ cũng 5 - 7 triệu đồng/m2 chứ nào có rẻ đâu!”, một người dân chia sẻ.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Ngọc Chinh -Chủ tịch UBND phường Ngọc Hiệp cho biết, phường đã nắm được thực trạng xây nhà trái phép tại khu vực tổ 15 Ngọc Sơn. Khi xem các bức ảnh mà phóng viên chụp, ông Chinh cho biết bờ kè kiên cố nói trên là của người địa phương tên Thi. Trước đó, ông Thi có làm đơn xin xây kè nhằm chống sạt lở đất xuống các hộ phía dưới; vấn đề không thuộc thẩm quyền nên phường hướng dẫn ông Thi làm đơn lên cấp thành phố. Tuy nhiên, người này không thực hiện theo hướng dẫn mà ngang nhiên xây dựng kè với mục đích san ủi đất rừng phía trên. Phường đã lập biên bản xử phạt hành chính và yêu cầu khôi phục hiện trạng nhưng đối tượng này chưa chấp hành.
Theo ông Chinh, toàn bộ khu vực mà phóng viên phản ánh đều là đất rừng sản xuất, hiện không có quy hoạch sang đất ở, nghiêm cấm xây dựng nhà cửa. “Những hộ ở trước đó đều không có sổ đỏ, nhưng do hình thành từ nhiều năm trước nên không thể xử lý. Tất cả những nhà xây mới đều vi phạm. Tôi sẽ trực tiếp đi kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm này, nếu không sẽ lại hình thành khu dân cư tự phát, nguy cơ sạt lở đe dọa đến tính mạng người dân”, ông Chinh cho hay.
NHÓM PHÓNG VIÊN
