Khai thác khoáng sản ở Sơn Tân

Tại xã Sơn Tân (huyện Cam Lâm), tình trạng khai thác đất, cát trái phép diễn ra ngày đêm. Trong khi đó, xe chở cát của doanh nghiệp được phép khai thác lưu thông trên tuyến đường Cam Tân - Sơn Tân lại bị một nhóm người ở xã Cam Tân (huyện Cam Lâm) chặn lại bằng mọi cách.


Trái phép thì công khai

9 giờ 30 ngày 26-4, khu vực thôn Valy (xã Sơn Tân) tấp nập những xe tải 3,5 tấn nối đuôi nhau chở đất. Tiếng máy đào rền vang, múc những gầu đất khẩn trương đổ lên xe tải. Khi phóng viên tiếp cận, người đàn ông trên xe tải nhảy xuống hăm dọa: “Chụp gì mà chụp, thích chết hả?”. Vài phút sau, chiếc xe này chở thùng cát lớn có ngọn đi ra khu vực quả đồi, phóng như bay về hướng Quốc lộ 1. Con đường liên xã Cam Tân - Sơn Tân vốn đã xuống cấp càng hư hại nặng hơn.

Người phụ nữ bán tạp hóa ven đường cho hay, tuyến đường mới được nâng cấp cách đây 2 năm, nay đã nát bươm bởi những xe tải chở đất. Người dân nhiều lần kiến nghị chính quyền xã phải có hướng giải quyết việc khai thác đất trái phép, xe chở quá tải chạy hư đường, thế nhưng đến nay, việc cũng chẳng đến đâu. “Có hôm nửa đêm xe vẫn chạy ầm ầm, chúng tôi gọi điện cho công an xã nhưng chẳng ai giải quyết”, một người dân bức xúc. Theo quan sát của chúng tôi, nhiều khu vực đồi núi của xã Sơn Tân đã bị các đối tượng khai thác đất trái phép cạo trọc. Trong đó, có khu vực của một đầu nậu tên Bảy Thanh. Người đàn ông này có 5 xe tải 3,5 tấn chạy hàng ngày; mỗi xe có thể chở được hơn 20 chuyến/ngày.

Trên bờ khai thác đất trái phép, còn dưới hồ chứa nước Cam Ranh lại khai thác cát trái phép. Chúng tôi tiếp cận khu vực Suối Cốc. Từ xa, chúng tôi đã nhìn thấy đống cát lớn được tập kết trên bờ. Dưới hồ, chiếc ghe với 2 máy có vòi hút cát trực tiếp từ hồ lên. Sau khi hút lượng cát lớn, sẽ có một ghe lớn xúc cát chở về nơi tập kết là khu vực chân cầu Valy. Tại đây, đã có máy xúc chờ sẵn, múc cát lên xe tải chở đi tiêu thụ. Khu vực này hiện có 3 ghe hoạt động ngày đêm, hút cát trái phép để mang đi bán. Người trực tiếp đứng ra hút cát có biệt danh là Tý đen và người đứng sau các hoạt động khai thác trái phép này có biệt danh Bảy Dần.

Hoạt động khai thác khoáng sản trái phép diễn ra trong thời gian dài. Thế nhưng, ông Tro Thu - Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Tân khẳng định: “Bây giờ, trên địa bàn xã không còn một điểm khai thác đất, cát trái phép nào cả!”. Ông Thu cũng cho biết, từ đầu năm đến nay, xã đã xử phạt 1 trường hợp vận chuyển khoáng sản trái phép không rõ nguồn gốc với số tiền 400.000 đồng. Cuối năm 2020, xã phối hợp với lực lượng Công an tỉnh và huyện truy quét, bắt quả tang 1 trường hợp khai thác cát trái phép, đã lập biên bản, thu giữ tang vật và giao cho Công an huyện Cam Lâm xử lý.

Có phép thì bị chặn xe

Đường liên xã Cam Tân - Sơn Tân là tuyến duy nhất các xe tải chở đất, cát lưu thông ra ngoài Quốc lộ 1 để đưa đi tiêu thụ. Mỗi ngày có hàng chục xe chạy tấp nập chở cát, đất qua đây, gây hư hỏng đường, không bảo đảm an toàn giao thông. Đặc biệt, đoạn qua địa bàn xã Cam Tân đã trở thành điểm “nóng” về tình hình an ninh trật tự. Khoảng hơn 2 tháng nay, Công ty TNHH Đầu tư và Dịch vụ Cát Khánh (Công ty Cát Khánh) đã phải dừng vận chuyển các sản phẩm tận thu từ việc nạo vét lòng hồ chứa nước Cam Ranh. Nguyên nhân là do một số người dân trong khu vực cho rằng doanh nghiệp này không có giấy phép khai thác, chở bùn cát gây ô nhiễm môi trường và làm hư đường.

Trong tháng 4, trên tuyến đường này xảy ra hàng loạt vụ việc chặn xe, mắc võng nằm giữa đường, bắt tài xế phải tấp xe vào lề đường, không được phép chạy. Điển hình như ngày 22-4, xe tải mang biển kiểm soát 77C-032.06 mua cát của Công ty Cát Khánh khi lưu thông ra khu vực thôn Xuân Lập đã bị một nhóm người chặn xe giữa đường, yêu cầu tài xế phải đưa xe vô sát lề. Một người đàn ông sống gần đó đã lấy xích cùm bánh xe lại, không cho xe đi. Lực lượng Công an xã có mặt để giải quyết vụ việc thì bị người dân thóa mạ, chửi bới và còn vu vạ: “Chắc là có gì nên mới đứng ra giải vây cho xe của Công ty Cát Khánh?”. Sau hồi giải thích, những người dân ở khu vực này vẫn không đồng ý cho xe đi và lực lượng chức năng đành “bó tay” rời đi.

Có một thực tế đang diễn ra hàng ngày tại đây, đó là xe của Công ty Cát Khánh đều bị chặn nhưng xe của các đối tượng khai thác đất, cát trái phép vẫn chạy qua tuyến đường này ngày đêm mà không có bất cứ lực lượng nào xử lý. Ông Nguyễn Võ Luân - Phó Chủ tịch UBND xã Cam Tân cho rằng việc chặn xe đang lưu thông trên đường chỉ có lực lượng cảnh sát giao thông, thanh tra giao thông mới được phép, người dân chặn xe như vậy là sai. Ông Luân thông tin, nhiều hôm nhóm người dân phản đối đưa cả người già, trẻ em, người say rượu ra đường chặn xe, rất nguy hiểm! Thời gian qua, Công ty Cát Khánh chỉ tưới nước 2 lần/ngày, đường hỏng cũng ít sửa, gây bụi, xe chạy với mật độ dày. Khi chúng tôi đặt câu hỏi về việc các xe của những đối tượng khai thác đất, cát trái phép chạy qua địa bàn xã, ông Luân phân trần, việc chặn xe là thẩm quyền của lực lượng chức năng, xã không có thẩm quyền nên không làm gì được.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Mạnh Đoàn - Giám đốc Công ty Cát Khánh khẳng định, công ty được UBND tỉnh cấp phép nạo vét lòng hồ và tận thu sản phẩm nạo vét. Các xe đều đăng ký biển số, tuyến đường, thời gian chạy, dưới sự giám sát của địa phương. Về việc tưới đường, xã có yêu cầu nhưng cũng không nói rõ là tưới bao nhiêu lần trong ngày. Còn về tuyến đường, trước khi tổ chức cho xe chạy, công ty có mời xã đi khảo sát hiện trạng, nhưng xã không đi và nói rằng đó là đường do huyện quản lý. Đường bị hư hỏng, doanh nghiệp cũng tích cực sửa chữa. “Tuyến đường này không chỉ xe của chúng tôi chạy mà còn các xe chở đất, cát trái phép cũng chạy ngày đêm. Khi đường hỏng lại đổ hết lên đầu chúng tôi là không công bằng. Hơn 2 tháng nay, xe không được chạy, trong điều kiện dịch bệnh khó khăn khiến doanh nghiệp lao đao. Thời gian qua, xảy ra 2 vụ tai nạn giao thông trên đường, làm 3 người chết đều do xe của đối tượng cát tặc, đất tặc gây ra, chúng tôi chưa hề để xảy ra mất an toàn giao thông”, ông Đoàn nói.

THÀNH NAM