Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 60 về việc áp dụng cơ chế đặc thù trong cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho dự án cao tốc Bắc - Nam. Ông Nguyễn Văn Dần - Giám đốc Sở Giao thông vận tải cho biết:
 |
- Việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 60 giúp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi cấp phép mới cũng như tăng công suất cho các mỏ đã cấp phép, tăng cường trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong quản lý khoáng sản và bảo vệ môi trường; có ý nghĩa quan trọng đối với tỉnh bởi dự án cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh đang thiếu trầm trọng nguồn vật liệu.
- Xin ông cho biết rõ về cơ chế đặc thù đối với dự án cao tốc Bắc - Nam?
- Theo nghị quyết, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi dự án đường cao tốc đi qua được phê duyệt các khu vực khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đã có trong quy hoạch khoáng sản liên quan, đủ tiêu chuẩn và chỉ phục vụ thi công dự án đường cao tốc là khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản. Đối với khu vực khoáng sản mới (chưa cấp phép thăm dò, khai thác), chỉ cấp cho nhà đầu tư (đối với dự án theo hình thức PPP và BOT), nhà thầu (đối với dự án đầu tư công) thi công dự án đường cao tốc khi có đề nghị và đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về khoáng sản. Nội dung giấy phép khai thác phải quy định trách nhiệm huy động toàn bộ công suất khai thác ghi trong giấy phép để cấp vật liệu cho dự án.
Đối với các mỏ khoáng sản làm vật liệu thông thường (trừ cát, sỏi lòng sông, cửa biển) đã cấp phép, đang hoạt động, còn thời hạn khai thác, được phép quyết định nâng công suất không quá 50% công suất ghi trong giấy phép khai thác (không tăng trữ lượng đã cấp phép) mà không phải lập dự án đầu tư điều chỉnh, đánh giá tác động môi trường hoặc giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường nhưng phải đáp ứng yêu cầu về an toàn, bảo vệ môi trường trong khai thác.
- UBND tỉnh có trách nhiệm gì khi thực hiện cơ chế đặc thù này, thưa ông?
- Đối với trường hợp nâng công suất, UBND cấp tỉnh chỉ cho phép nâng công suất khi hoạt động khai thác đáp ứng yêu cầu về an toàn, bảo vệ môi trường trong quá trình khai thác và sau khi tổ chức, cá nhân khai thác đã ký văn bản cam kết cung cấp vật liệu cho nhà đầu tư, nhà thầu của dự án thành phần. Nội dung giấy phép khai thác (điều chỉnh) phải xác định địa chỉ sử dụng khoáng sản là nhà đầu tư, nhà thầu của dự án thành phần đường cao tốc; nghiêm cấm việc nâng giá, ép giá, nếu vi phạm phải xử lý theo quy định của pháp luật. Đối với khu vực khai thác mới, tổ chức, cá nhân sau khi đã khai thác đủ khối lượng cung cấp cho dự án đường cao tốc phải thực hiện cải tạo phục hồi môi trường, đóng cửa mỏ, trả lại mỏ và đất đai cho địa phương quản lý theo quy định.
Địa phương cấp phép khai thác phải bảo đảm không ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường, phòng, chống sạt lở và tai biến địa chất, bảo đảm đa dạng sinh học và bảo vệ rừng; bảo đảm quốc phòng - an ninh; an toàn giao thông cũng như cho các công trình thuộc dự án đường cao tốc. Địa phương phải kiểm soát chặt chẽ khối lượng khoáng sản khai thác thực tế để yêu cầu tổ chức, cá nhân thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định; thực hiện việc công bố đầy đủ giá vật liệu xây dựng trên địa bàn theo quy định, không để xảy ra thất thoát tài sản Nhà nước… Ngoài ra, địa phương phải tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước đối với các tập thể, cá nhân không làm tròn trách nhiệm hoặc bao che cho hành vi đầu cơ, nâng giá vật liệu để trục lợi; thu hồi giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đã cấp đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về khoáng sản…
- Ông đánh giá như thế nào về Nghị quyết 60 đối với việc cung cấp nguồn vật liệu trên địa bàn tỉnh?
- Dự kiến cuối tháng 6, dự án cao tốc Bắc - Nam sẽ khởi công xây dựng. Theo báo cáo của chủ đầu tư, dự án đang cần khoảng 5,51 triệu m3 đất đắp nền đường. Các mỏ vật liệu trên địa bàn tỉnh đang được khai thác chỉ đáp ứng khoảng 3,02 triệu m3, thiếu khoảng 2,49 triệu m3. Nhiều mỏ vật liệu được chủ đầu tư khảo sát đủ điều kiện khai thác lại không nằm trong quy hoạch. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thực hiện dự án và sẽ không thể kịp về đích theo chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ. Chủ đầu tư đã kiến nghị UBND tỉnh xem xét thủ tục cấp phép cho 4 mỏ, trữ lượng khoảng 1,85 triệu m3 và bổ sung quy hoạch 10 mỏ trữ lượng khoảng 2,98 triệu m3. UBND tỉnh đã chủ động đề nghị Ủy ban Kinh tế của Quốc hội xem xét kiến nghị trình Quốc hội cắt giảm thủ tục hành chính liên quan đến việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu đắp nền cho dự án cao tốc (cắt giảm thủ tục: Đấu giá, thăm dò đối với các mỏ đất đắp có địa hình đơn giản, địa chất không phức tạp, lập dự án đầu tư và cấp chứng nhận đầu tư hoặc quyết định về chủ trương đầu tư…).
Như vậy, Nghị quyết 60 của Chính phủ sẽ giải quyết căn cơ nguồn vật liệu cho dự án cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh. Hiện nay, UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu triển khai nghị quyết này, sớm tháo gỡ những vướng mắc để dự án thực hiện thuận lợi.
- Xin cảm ơn ông!
THÀNH NAM (Thực hiện)
