Vẫn còn ô nhiễm
Ông Nguyễn Ngọc Dũng - thôn Đắc Lộc, sống cạnh Bàu Dinh cho hay, trước đây bàu rất rộng, còn bây giờ chỉ đọng thành vũng đen đặc, nặng mùi, kể từ sau khi nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1. Năm 2016 - 2017, tỉnh triển khai dự án nạo vét, làm sạch Bàu Dinh song hiệu quả không cao. Bởi sau khi nạo vét xong, nước chảy vào bàu không sạch, do các doanh nghiệp xả thải nên môi trường vẫn còn ô nhiễm. Dù Nhà nước nạo vét, rồi trồng cỏ trên bè để hút chất độc nhưng cỏ cũng không sống nổi. Trồng đi trồng lại 2 - 3 lần nhưng cỏ vẫn chết.
Trước tình hình ô nhiễm của bàu không được cải thiện, nhất là tình trạng xả thải của các nhà máy trong khu vực, các chủ quán cơm khu vực thôn Tân Thành - đầu nguồn Bàu Dinh cùng đứng đơn khiếu nại. Sở Tài nguyên và Môi trường đã kiểm tra và làm việc với các doanh nghiệp trong khu vực để xử lý ô nhiễm. Bà Nguyễn Thị Trúc Đài - chủ quán cơm Thanh Xuân trên Quốc lộ 1 cho biết, sau khi người dân có đơn, Công ty Cổ phần Dệt may Nha Trang đã thuê máy múc nạo vét mương, Công ty TNHH Đánh bắt chế biến Hoàng Sa lắp đặt ống nước thải nên giảm bớt mùi hôi.
Theo bà Trần Thị Thanh Huyền - Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Phương, sau khi kết thúc giai đoạn 1 (nạo vét), môi trường trong khu vực có cải thiện tốt hơn, nước chảy không bị tắc nghẽn. Tuy nhiên, do thời gian thực hiện dự án kéo dài (giai đoạn 2 cải tạo), trải qua mùa mưa bão năm 2017 nên một số điểm trên mương và bàu bị bồi lắng. Ngoài ra, nước thải hàng ngày của các công ty xả ra sau xử lý trong khu vực chưa đạt yêu cầu về môi trường. “Dự án đến nay vẫn chưa được nghiệm thu, hạng mục bè cỏ Vetiver xử lý nước chưa được đưa vào sử dụng, song hiệu quả không cao, chất lượng nước chưa được cải thiện do bàu vẫn phải tiếp nhận nguồn nước từ các nhà máy công nghiệp trong vùng”, bà Huyền cho biết.
Cần tăng cường giám sát
Từ ngày 11-11-2016, UBND tỉnh phê duyệt đề cương và dự toán kinh phí thực hiện nhiệm vụ “Xử lý ô nhiễm môi trường tại khu vực Bàu Dinh”. Dự án có tổng kinh phí hơn 1,8 tỷ đồng, triển khai từ 2016 - 2017, với các hạng mục chính là: nạo vét, khơi thông dòng chảy tại mương thoát nước dọc Quốc lộ 1; nạo vét, vớt bèo và làm bè thủy sinh tại Bàu Dinh; bổ sung chế phẩm vi sinh xử lý môi trường nước. Tuy nhiên, do tình hình thời tiết cuối năm 2017 phức tạp, mưa lũ kéo dài ảnh hưởng đến tiến độ nghiệm thu. Đến nay, việc nghiệm thu dự án vẫn chưa thực hiện.
Ông Bùi Minh Sơn - Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường cho biết, Bàu Dinh là nơi tập trung nguồn nước từ khu vực núi của 2 thôn Đắc Lộc và Tân Thành đổ về, trong khu vực có các nhà máy sản xuất công nghiệp như: Cụm Công nghiệp Đắc Lộc, Công ty Cổ phần Dệt may Nha Trang, Công ty TNHH Đánh bắt chế biến Hoàng Sa, Nhà máy Nhôm Cosevco xả thải sau xử lý. Bên cạnh đó, nước thải từ các hoạt động chăn nuôi, kinh doanh, dân sinh của các hộ trong khu vực cũng chảy theo mương về Bàu Dinh. Ngoài ra, tình trạng đổ trộm bê tông thừa, rác thải, nước thải cũng làm bít dòng chảy. Do vậy, việc bảo vệ Bàu Dinh trong sạch là rất khó.
“Thời gian tới, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ giám sát chặt chẽ các nguồn thải, bao gồm các nhà máy, xí nghiệp trong khu vực. Đồng thời, tham mưu UBND tỉnh cấp phép xả thải ra môi trường và giám sát chặt chẽ việc xả thải của các doanh nghiệp. Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân trong khu vực không đổ rác, xả thải gây ô nhiễm và có chế tài đối với các hành vi gây ô nhiễm môi trường. Chỉ có như vậy mới hy vọng làm sạch Bàu Dinh”, ông Sơn nói.