Ngày 30-3, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao ban hành Công văn số 45 hướng dẫn xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Công văn được đăng tải công khai trên trang web của Toà án nhân dân Tối cao. Theo đó, các hành vi sau sẽ bị xử lý hình sự:
Không khai báo y tế, trốn tránh cách ly
Người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch Covid-19, đã được thông báo cách ly mà thực hiện một trong các hành vi lây truyền dịch Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” theo điểm c khoản 1 Điều 240 Bộ luật Hình sự (BLHS) và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người. Một trong các hành vi đó là: trốn khỏi nơi cách ly; không tuân thủ quy định về cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo y tế gian dối.
Người chưa bị xác định mắc Covid-19 nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa thực hiện một trong các hành vi sau gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo Điều 295 BLHS: trốn khỏi khu vực bị cách ly, bị phong tỏa; không tuân thủ quy định cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.
Cố tình kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ kinh doanh để chống dịch
Chủ cơ sở, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán bar, vũ trường, karaoke, massage, thẩm mỹ...) kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền, gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo Điều 295 BLHS.
Thông tin sai sự thật về dịch bệnh
Người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, sai sự thật, xuyên tạc về tình hình dịch Covid-19, gây dư luận xấu thì bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo Điều 288 BLHS.
Lợi dụng dịch bệnh để mua/bán thuốc, vật tư y tế, thu lợi bất chính
Người đã, đang hoặc nhằm đưa trái phép thuốc, vật tư y tế dùng vào việc phòng, chống dịch Covid-19 ra khỏi biên giới Việt Nam nhằm thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội buôn lậu theo Điều 188 BLHS. Người lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch Covid-19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội đầu cơ theo Điều 196 BLHS.
Ngoài ra, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao cũng yêu cầu, áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với trường hợp phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng, như làm lây lan dịch bệnh cho từ 2 người trở lên, làm chết người... Trong thời gian có dịch Covid-19, phải đưa các vụ án liên quan đến phòng, chống Covid-19 ra xét xử, nhưng phòng xử tối đa 10 người, khoảng cách giữa những người tham gia phiên tòa tối thiểu 2m và có phương án tuyên truyền phù hợp để bảo đảm công tác giáo dục, phòng ngừa chung.
N.V