Sinh ra và lớn lên ở một làng chài miền Trung, ba rất thích ăn cá trích bởi đó là món ăn gắn bó với ba suốt thời thơ ấu. Vào những mùa cá trích, ba luôn nhắc mẹ mua loại cá này. Lúc đầu, mẹ gạt đi: “Bao nhiêu cá ngon không ăn, mua chi thứ cá xẹp lép toàn xương đó”. Ba cười hồn hậu, xẹp lép toàn xương nhưng là một trong những loại cá giàu dinh dưỡng nhất.
Rồi ba kể, ở quê ba, chừng tháng 2, tháng 3 âm lịch, cá trích theo luồng tiến vào gần bờ, ngư dân thả lưới, đánh bắt từng đàn. Những sọt cá trích lớn nhỏ đủ loại, vảy lấp lánh ngập tràn chợ. Ngày ngày, ba chỉ cần xách rổ, hoặc mót cá rơi, hoặc người ta cho cả mớ... Không chỉ đủ ăn suốt mùa mà bà nội còn phơi khô. Những con cá trích mặn mòi vị biển được bà nội chế biến nhiều món ăn thơm ngon.
Thế là, vào những mùa cá trích, chúng tôi lại được ăn các món ngon từ loài cá này do ba chế biến. Món ba hay làm là cá trích nướng bởi chế biến rất đơn giản, chỉ cần rửa sạch cá, cho lên vỉ than nướng chừng mươi phút là xong. Những khi đó, chúng tôi ngồi quây quần xung quanh bếp, chờ ba đưa cho những con cá nướng thơm lừng rồi lóc vảy, gỡ 2 bên thân cá, chấm với muối tiêu chanh. Miếng cá trắng ngần, vừa bùi vừa béo, ngọt lừ trong miệng, ăn no mà không ngán. Bữa khác, chúng tôi được ăn món cá trích chiên. Với loại cá trích nhỏ ba để nguyên con, rửa sạch, ướp chút muối, bột ngọt rồi bỏ vào chảo chiên, ăn giòn rụm. Loại cá lớn, ba lóc thịt 2 bên thân, chiên giòn với bột.
Một món nữa ba hay nấu là cá trích om nhừ xương. Sau khi ướp gia vị, ba cho cá vào nồi đất cùng với cà chua, ít dầu ăn..., nấu riu riu nhiều giờ liền đến khi xương cá mềm nhũn. Nồi cá om có thể ăn nhiều ngày liền. Ba còn nói, cá trích om là bài thuốc rất tốt cho người đau xương khớp.
Dạo sau này, mẹ cũng như chúng tôi đều rất chuộng món cá trích, bởi như mẹ thú nhận, không chỉ ngon, bổ dưỡng mà cá trích còn rất rẻ nên mẹ có thể tiết kiệm được kha khá tiền.
Cứ thế, ba đưa chúng tôi đi qua những mùa cá trích thật đầm ấm...
Giao Thủy